Tworzenie zakładowego fundusz...

Tworzenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez pracodawców zatrudniających co najmniej dwudziestu pracowników

Tematyka związana z zakładowymi funduszami świadczeń socjalnych (dalej: fundusz) uregulowana została przez ustawodawcę w ustawie z dnia 4 marca 1994 r.

Tematyka związana z zakładowymi funduszami świadczeń socjalnych (dalej: fundusz) uregulowana została przez ustawodawcę w ustawie z dnia 4 marca 1994 r., tekst jednolity z dnia 13 stycznia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 111). Ustawa ta określa zasady tworzenia funduszu i gospodarowania jego środkami, przeznaczonymi na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. W niniejszym opracowaniu uwaga skupiona została na względny obowiązek tworzenia funduszu przez pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników. Oczywiście dotyczy to sytuacji, w której według stanu na dzień 1 stycznia danego roku pracodawca zatrudnia 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Należy zatem brać pod uwagę liczbę pełnych etatów, a nie tylko liczbę zatrudnionych osób bez refleksji nad tym, w jakim wymiarze zostali oni zatrudnieni.

Jak zostało zasygnalizowane wyżej, obowiązek tworzenia funduszu przez w/w. pracodawców, pod warunkiem że nie prowadzą działalności w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (albowiem tacy pracodawcy tworzą fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników), nie ma charakteru bezwzględnego. Ustawodawca złagodził wymóg tworzenia funduszy, jednakże przy zachowaniu określonych reguł.

W ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych przewidziano, że układ zbiorowy pracy może dowolnie kształtować wysokość odpisu na fundusz. W układzie zbiorowym pracy można również postanowić, że fundusz w ogóle nie będzie tworzony. W przypadku braku układu zbiorowego pracy u danego pracodawcy zapisy dotyczące, m.in. nie tworzenia funduszu, może zawierać regulamin wynagradzania. Oznacza to, że przewidziany przez ustawodawcę niejako przywilej pracodawcy nie tworzenia funduszu nie dotyczy tylko pracodawcy, u którego pracownicy objęci są układem zbiorowym. Trzeba mieć jednak na względzie, że pracodawca, zamierzający zrezygnować z tworzenia funduszu, a u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, powinien postanowienia regulaminu wynagradzania w sprawie wysokości odpisu na fundusz lub nietworzenia funduszu uzgodnić z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Tematyka zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie powinna być bagatelizowana, albowiem wbrew pozorom nie trudno o błąd lub przeoczenie. Dotyczy to także pracodawców, którzy zatrudniają mniej niż 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty. Zważyć należy, że za nie wykonywanie przepisów ustawy albo podejmowanie działań niezgodnych z przepisami ustawy ustawodawca przewidział karę grzywny.

Piotr Dopierała
Adwokat – Partner